Het zijn spannende tijden, in de Nederlandse politiek, dus wilde ik iets schrijven over het nieuwe kabinet dat ons boven het hoofd hangt. Maar gisteren las ik een stuk van Sheila Sitalsing, in de Volkskrant, dat een groot deel van mijn gedachten hierover weergeeft.
Sitalsing vraagt zich af hoe weldenkende mensen zich hebben kunnen laten vangen in 'de fuik van Wilders'. Ze doelt daarmee op de Kamerleden van de VVD en NSC, die unaniem akkoord gingen met het 'programakkoord', dat hun leiders hebben opgesteld, met de populistische PVV en BBB. Dat akkoord staat immers vol met onmogelijke plannen.
Sitalsing schrijft: 'Het zijn onuitvoerbare maatregelen, die bij rechtbanken zullen sneuvelen en de overlast zullen verergeren – en dat is precies de bedoeling. In de fuik van Wilders moeten problemen problemen blijven, anders hebben zijn kiezers geen reden meer om op hem te stemmen. In Wilders’ fuik heerst de illusiepolitiek van nepmaatregelen ten koste van de rechtsstaat en het democratisch ethos.'
Ze voorspelt dat, als Wilders zijn zin niet krijgt, hij de schuld zal schuiven op Brussel, D-66 rechters en links in het algemeen. Dat zal niemand verrassen, NSC-leider Omtzigt heeft al laten doorschemeren dat hij ook wel weet dat de asielplannen uit het akkoord niet haalbaar zijn. Waarom gaat hij dan toch in zee met PVV en BBB ?
Datzelfde kun je je afvragen over de VVD, die in dit akkoord een reeks van maatregelen en plannen gedwarsboomd ziet waar de partij zich, in de vorige coalitie, juist hard voor heeft gemaakt. Wat denkt de VVD te winnen met deelname aan een coalitie met Wilders ?
Het kan zijn dat men denkt dat het niet lang zal duren, die samenwerking met PVV en BBB. Verwachten we niet allemaal stilletjes dat het nieuwe kabinet snel uit elkaar zal spatten ? Een gammel akkoord, partijen die geen ervaring hebben, het lijkt een recept voor een snelle ondergang.
Het eerste kabinet onder leiding van Jan Peter Balkenende, dat in 2002 een samenwerking was tussen CDA, VVD en de populistische Lijst Pim Fortuyn, hield 9 maanden stand. Een latere samenwerking tussen CDA en VVD, met gedoogsteun van de PVV van Wilders, hield het in 2010 iets langer vol: 16 maanden. Dat was trouwens het eerste kabinet onder leiding van Mark Rutte.
Het lijkt dus waarschijnlijk dat het met dit nieuwe kabinet ook niet lang goed zal gaan. En dan ? Nieuwe verkiezingen en hopen op een betere uitslag ? Het kan de motivatie zijn achter de deelname van Omtzigt. Had niet iedereen meer standvastigheid verwacht van de man die zich eerder, als CDA-kamerlid, zo integer en onkreukbaar heeft betoond ?
Even een zijsprong: Eigenlijk wordt dat nieuwe kabinet weer een samenwerking tussen VVD en CDA. Wilders is een oud-VVD-er, Omtzigt en BBB-leider Van der Plas komen uit het CDA. Het is gewoon oude wijn in nieuwe, wat extremer vormgegeven, zakken.
Maar goed, dat terzijde. Zou het echt zo zijn dat VVD en NSC hopen op een snelle ondergang van de nieuwe coalitie en speculeren op winst in de volgende verkiezingen ? Het lijkt nogal cynisch, maar het zou een verklaring zijn voor de acties van de 'weldenkende' mensen.
Die eerdere kabinetten, Balkenende I en Rutte I, werden gevolgd door een gunstige uitslag voor de gevestigde partijen. CDA-er Balkenende kon daarna nog 3 keer een kabinet formeren, net als zijn opvolger VVD-er Rutte. Als Wilders de schuld van zijn mislukking op de linkse partijen schuift, moeten de traditionele middenpartijen daar wel garen bij spinnen.
Sitalsing besluit haar verhaal met de conclusie dat ons land afstevent op '...een onberekenbare overheid, die de grenzen van het betamelijke en de grenzen van de wet voortdurend opzoekt en probeert te overschrijden.'
Dat is natuurlijk niet best, maar het tragische is dat de wereld ondertussen gewoon verder draait. De opwarming van het klimaat gaat door, de afname van de biodiversiteit ook. Dat het komende kabinet eerst even stevig aan de rem gaat hangen en allerlei hoognodige maatregelen gaat stopzetten en terugdraaien is, voor een aantal politici, klaarblijkelijk geen bezwaar. Die 'weldenkende' mensen geven de voorrang aan politieke gokspelletjes.
Volkskrantabonnees kunnen het hele artikel van Sheila Sitalsing lezen op de website van de krant.