'He stood up to tyranny with just a banjo in his hand...' zingt Ry Cooder. Gisteren is Pete Seeger overleden. Hij was 94 jaar oud, een legende in de folkmuziek, maar ook van groot belang voor blues, country en pop. En het was een prima vent. In 2008 schreef ik al een stuk over hem voor het Volkskrantblog. Hieronder een verkorte versie.
Op muziekgebied ben ik een omnivoor. Maar misschien ben ik nog het meest liefhebber van volksmuziek. Is dat niet het genre waar alle anderen uit voort gekomen zijn ? Is dat niet een muziekstijl die uit dreigt te sterven, maar zichzelf toch telkens weer opnieuw uit vindt ? En is het niet vrijwel altijd boeiend ? Of het nou om Afrikaanse volksmuziek gaat, of Ierse jigs en reels ?
Of de folk van Pete Seeger. En dan niet in de versie van Bruce Springsteen, maar gewoon door de oude Pete zelf gespeeld en gezongen. Op YouTube zijn mooie filmpjes te vinden uit de televisieserie Rainbowquest die Seeger in de jaren ’60 voor ABC maakte.
Seeger kwam uit een muzikaal en liberaal gezin. Zijn vader was klassiek dirigent, maar had belangstelling voor volksmuziek en werkte samen met de folklorist John Lomax. Moeder Seeger trad op als zangers van volksmuziek en halfbroer Mike en zuster Peggy zouden ook carrière maken in dat genre.
Pete zelf, die geboren is in 1919, bekwaamde zich op de 5-snarige banjo en gitaar. Hij speelde en zong bij The Almanac Singers en The Weavers, werkte samen met liedjesverzamelaar Alan Lomax en zette zich in voor minderheden, verdrukte arbeiders en het milieu.
Seeger is een lange, magere man, die een beetje houterig oogt als hij zijn hoofd in zijn nek gooit en een lied aanheft. Een heel goede zanger is hij niet, maar als banjo- en gitaarspeler kan hij heel aardig meekomen. In de tv-serie voldoet hij prima als de rustige, soms filosofische, presentator die zijn verhalen met muziek illustreert en vooral bijzondere gasten voor het voetlicht brengt.
Grootheden uit de Country en Blues, maar ook Ierse zangers en een charmant paar uit Puerto Rico. In een simpel decor, met houten stoelen en banken om een soort tuintafel, zingen en spelen ze hun muziek. Voor een deel is het terug te vinden op YouTube. De hele serie is ook op DVD verschenen.
Seeger heeft zich enorm ingezet voor het behoud en de verspreiding van de volksmuziek. Hij en zijn medestanders zagen de moderne tijd, met zijn technische ontwikkelingen en vooral de radio en televisie als een grote bedreiging. ‘Mensen zitten bewegingsloos op de bank terwijl op het beeldscherm professionele muzikanten spelen en acteurs net doen alsof ze ruzie maken of elkaar liefhebben,’ zegt hij in een van zijn praatjes.
Maar het is dankzij de moderne techniek dat de volksmuziek niet alleen bij een veel groter publiek bekend is geraakt, maar ook weer navolging heeft gekregen en nu voor iedereen, met een pc en een internetaansluiting, beschikbaar is. De volksmuziek is niet verdwenen. Getuige de vele festivals die er elk jaar, ook in ons land, georganiseerd worden.
De ode van Ry Cooder op de website No Depression
